TÌNH TRẠNG NHIỄM ĐỘC ASEN NGÀY CÀNG RÕ

Bác sĩ khám cho bệnh nhân nhiễm độc asen - Ảnh: K.Hải

Thông báo về kết quả đề tài ngày 27-6, GS.TS Nguyễn Khắc Hải - chủ tịch hội đồng khoa học, nguyên viện trưởng Viện Y học lao động và vệ sinh môi trường - khẳng định tình trạng nhiễm độc asen ngày càng rõ rệt và nặng nề trong dân cư.

Hiện nay, tại Việt Nam vẫn còn khoảng 20% dân số (17-18 triệu người) sử dụng nước giếng khoan trong sinh hoạt. Hàm lượng asen đã được xác định có nhiều trong nước ngầm ở vùng đồng bằng sông Hồng, đồng bằng sông Cửu Long. Song đa số người dân vẫn không hề hay biết những tác hại nghiêm trọng đối với sức khỏe khi tích tụ những chất độc này trong cơ thể.

Kết quả nghiên cứu của Viện Y học lao động và vệ sinh môi trường cho thấy 3/4 số hộ dân điều tra có nguồn nước giếng khoan nhiễm asen cao hơn nhiều so với mức cho phép.

Sau lọc, hàm lượng asen vượt mức cho phép (>10 mcrg/l) được dùng cho ăn uống vẫn chiếm đến 2/3 số hộ được nghiên cứu. Đặc biệt, có đến 14,7% số hộ dân sử dụng nước uống có hàm lượng asen cao hơn mức 50 mcrg/l gặp nhiều nhất ở Vĩnh Phúc, Hà Nội, Nam Định.

Theo GS Hải, với nguồn nước nhiễm asen ở mức >250 mcrg/l thì người dùng chỉ sau sáu tháng là phát bệnh mà đến nay không có một phương pháp điều trị nào có thể tẩy độc asen ra khỏi cơ thể.

Nghiên cứu này đã chỉ ra có đến 4,6% dân cư bị rối loạn sắc tố da, 32% bị rối loạn vận mạch, 32% có biểu hiện bệnh lý thai sản (nhiễm độc thai nghén, sinh con nhẹ cân, sẩy thai...), 4% xuất hiện khối u tại những gia đình có sử dụng nước uống nhiễm độc asen từ ba năm trở lên.

Tại tám tỉnh đồng bằng Bắc bộ được nghiên cứu đã xác định được 1,62% người ăn uống nước bị nhiễm asen có biểu hiện mắc bệnh nhiễm độc asen.

Tuy nhiên, một điểm đáng lưu ý là dù Hà Nam có nguồn nước bị ô nhiễm khá nặng nhưng do thực hiện tốt việc lọc nước nên tỉ lệ mắc bệnh thấp hơn mức trung bình.

Trong khi đó, Hà Nội có hàm lượng asen trong nước ngầm thấp hơn nhưng do chưa chú ý đến việc lọc nước nên tỉ lệ nhiễm bệnh do asen lại nặng nề nhất. Bộ Y tế đã xuất bản tài liệu hướng dẫn xây dựng bể lọc lý tưởng nhằm loại bỏ asen với bề dày tối thiểu của lớp cát là 80cm kết hợp với bộ lọc chuyên biệt, giá khoảng 1 triệu đồng.

Tuy nhiên, theo GS Hải, biện pháp lâu dài vẫn là xây dựng những trạm cấp nước tập trung theo khu vực với sự kiểm soát của y tế dự phòng. Đến nay, đã có 70% hộ gia đình dùng nước giếng khoan tán thành việc sử dụng nước an toàn theo phương án này.